مقدمه
در این کلاس با بعضی از توانمندی‌هایی که ما در زندگی روزمره مان بر مبنای دانش و معرفت باید دارا باشیم آشنا می‌شویم. توانمندی بر مبنای دانش مهارت نام دارد و ما اکنون به عنوان مهارت‌های زندگی آن را بررسی می‌کنیم.
مهارت نه گفتن
در بعضی مواقع عقل و شرع حکم به نه گفتن می‌کند.
چرا نه نمی‌گوییم؟
مشکلی که برخی افراد دارند این است که گاهی اوقات نه گفتن را به عنوان یک ارزش و نماد قدرت احساس نمی‌کنند و آن را نماد ذلت و ضعف می‌دانند به همین جهت از نه گفتن ابا دارند.
این مهارت گرچه ظاهراً متضاد با سازگاری است اما حقیقتاً تضادی با یکدیگر ندارند؛ زیرا عرصه‌های هریک متفاوت است.
چه زمانی باید نه گفت؟
مهارت نه گفتن در جایی است که ما از نظر عقل و شرع نه گفتن را به طور کامل باور داریم و آن را کاری صحیح می‌دانیم. چنین نه گفتنی نه تنها خلاف عقل و شرع نیست بلکه به شدت موافق آن دو است. با این نه گفتن نه تنها احساس حقارت و سفاهت و گناه نمی‌کنیم بلکه احساس آرامش و رشد و بلوغ فکری و معنوی می‌کنیم.
ضرورت نه گفتن
ضرورت این مهارت به این جهت است که بسیاری اوقات باید این مهارت را داشت اما قادر به آن نیستیم و در نظر خودمان از گفتن نه حیا می‌کنیم. زمانی که ضرورت این مهارت را بررسی می‌کنیم باور می‌کنیم در زندگی ما اولویت‌هایی وجود دارد و محدودیت‌هایی است که به دلیل محدودیت عالم ماده نمی توان به همه آن پرداخت.
مورد مهارت نه گفتن
مورد این مهارت در ارتباط با همه امور نیست بلکه فقط شامل امور غیرعقلی ویا غیرشرعی است. پذیرفتن و بله گفتن در مقابل برخی امور گرچه صحیح و پسندیده است اما پسندیده‌تر ترک آن و نه گفتن در برابر آن به دلیل شرایط خاص است، به عنوان مثال خانمی که بیرون از منزل کار می‌کند اگر زمانی که به منزل می‌آید نیز پاسخگوی دیگر اعضای خانواده باشد و از امور خانواده غافل شود مرتکب نوعی ظلم و کم کاری نسبت به اعضای خانواده شده، هرچند پاسخگویی او به خودی خود امری پسندیده است اما با توجه به شرایط ثانویه پسندیده‌تر پاسخگو بودن در مقابل اعضای خانواده و پرداختن به امور آنان است.
مصداق مهارت نه گفتن
یکی دیگر از مصادیق این مهارت هنگام نماز است. در نماز با وجود اشتغالات فکری زیادی که قبل از نماز داشته‌ایم باید به هرچه غیر از توجه به نماز نه بگوییم و تنها حواس خود را متمرکز نمازمان کنیم.
پرهیز از سرگردانی
دلیل نه گفتن باید برای خودمان واضح باشد در غیر این صورت گرفتار سرگردانی می‌شویم و این سرگردانی ممکن است سالها ادامه یابد مانند کسی که به مورد خواستگاری پاسخ منفی داده اما بعد از گذشت سالها همچنان در تردید است که آیا موردی که رد شده مناسب بوده یا خیر.
رفع سختی نه گفتن
اگر گفتن نه برایمان سخت است نسبت به جنبه مثبت و منفی آن فکر کنیم و ثمرات یا عواقب سوء آن را در نظر بگیریم. بسیاری از تعارفات نابجا به دلیل ناآگاهی نسبت به مهارت نه گفتن است.
تاریخ جلسه: 98/4/16 ـ جلسه 2
«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
